İstanbul Boğazı’nda 6 Kasım’da yapılması planlanan av, Milliyet’in haberinden sonra ses getirdi ve Kıymetli tartışmalara yol açtı. İstanbul Boğazı’ndaki av yasağının 6 Kasım’da 14 saatliğine kaldırılması kararı, balıkçılar ve hassas çevrecilerin şikâyetleri sonucunda iptal edildi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Denizcilik genel Müdürlüğü av günü kararını Geri çekti. 6 Kasım’da 14 saatliğine İstanbul Boğazı’nı sınırsız balıkçılığa açma kararı reaksiyon toplamış, pek Fazla uzman deniz ekosisteminin ziyan göreceği istikametinde İzah yapmıştı.
HERKESE mesuliyet DÜŞÜYOR
Belirli tarihlerde muhakkak cinslerin avcılığının yapılması ekolojik istikrar ve popülasyonun korunması açısından Aka Ehemmiyet taşıyor. Bu formda bir sonraki Yıl görülecek balık cinslerindeki mümkün azalmanın ya da uzun vadede Laf konusu tipi büsbütün kaybetmenin de önüne geçilmiş olunuyor. Sürdürülebilir balıkçılık için gerek amatör gerekse profesyonel balıkçılara Aka sorumluluklar düşüyor. Kurallara uyulmadığı takdirde yara Meydan balık ömrü ve balıkçılık oluyor. Bir cinsin bile kaybedilmemesi için yanlış tarihte yapılan avlanmaların önüne geçilmesi Ehemmiyet taşıyor.
ARTIK SULARIMIZDA YAŞAMIYORLAR
İstanbul Boğazı Özellikle balık çeşitliliğiyle öne çıkıyor. Birçok tıbbın göç yolu olması, Boğaz’daki avcılık kurallarını de etkiliyor. Kılıç balığı, orkinos ve uskumru üzere tipler, İstanbul Boğazı’nın yok olan mesken sahipleri ortasında. Bu cinsler artık sularımızda yaşamıyor. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak, kaybedilen balık tiplerinin İstanbul sularındaki varlığını şöyle açıkladı:
“Haliç’e ‘Altın Boynuz’ isminin verilmesinde burada palamut ve orkinos balığının bol görülmesinden kaynaklandığına dair tarihçilerin açıklamaları var. Yenikapı’da yapılan hafriyatlarda en eski limanın bulunmasıyla Birlikte orkinos ve kılıç balıklarına dair birçok omur bulunmuştu. Bu omurların üzerinde bıçak izlerinin bulunması o vakitlerde bu balıkların avlandığını ve tüketildiğini gösteriyor. Bizans periyodu sikkelerinin üzerinde balık figürlerin olması da İstanbul’da balıkçılığın Fazla Değerli olduğunu gösteriyor.“
1950’Lİ, 1960’LI YILLARDA BALIKÇILIK NASILDI?
Aşırı avlanmanın yanında, sudaki kirlilik ve yem balıklarının yanlış formda avlanmasıyla bu tipler artık eski devirlerden beri balıkçılığın merkezi olan İstanbul Boğazı’nda yaşamıyor. Orkinos avının Osmanlı’dan 1950’li yılların sonuna kadar ulaşmış tekniği, tipi korumak için yıllarca hassasiyetle sürdürüldü.
Amatör ve Sportif Olta Balıkçılığı Federasyonu Yönetim Konseyi Üyesi Mehmet Akyürek, o tarihlerde yapılan avcılığı şu sözlerle anlattı:
“En nihayet 1950-1960 yılları ortasında yapılan bir avcılık vardı. Beşerler kıyıya Orkinos avını seyretmeye gelirdi. Jenerasyonun devamı için Özel ve zahmetli bir teknik kullanılıyordu. Hatta yem balığı olarak şimdilerde Fazla Kıymetli olmuş ‘torik’ kullanılıyordu. Misina yerine ucunda zoka bulunan biraz daha kalınca bir ipi olan el oltalarıyla avlanılıyordu. Torik’in karnı yarılarak zoka yerleştiriliyor ve dikiliyordu. Balıkçılar iki Benlik sandallarla Boğaz’a açılıyordu. Bu iki şahıstan biri el oltasını Öteki bir zıpkın ve baltayı Denetim ediyordu. Orkinos 30 kilodan 200 kiloya kadar büyüyebilen bir balık olduğundan el oltasının balıkçıya dolanması durumunda oltanın ucundaki balık oltacıyı suya çekmesin diye baltacı ipi kesmek için Amade bulunuyordu. Balık zıpkınla vurulacak noktaya geldiğinde vurulup sandala alınıyordu.“
ORKİNOS’U KAYBETTİK!
Akyürek’in anlattığı yıllarda Özellikle suşi imalinde kullanılmak için Özel soğuk zincirler kurulmuş ve Japonya’dan orkinos avı için Aka sistemler balıkçılar gelmişti. Avcılık için okyanus yerine boğazın seçilmiş olmasının nedeni balığın dar bir alanda kolay kolay yakalanabiliyor olması ve İstanbul Boğazı’nın en değerli orkinos cinsine sahip olmasıydı. O devirde adeta bir orkinos cenneti olan İstanbul Boğazı artık günümüzde ne yazık ki bu özelliğini kaybetti. Mehmet Akyürek, orkinosun göç sırasında File ve gırgır ile yakalanmasıyla İstanbul Boğazı’nda bu çeşidin artık kaybedildiğini hatırlattı.
Prof. Dr. Saadet Karakulak, geçmişte yapılan avlarla ve yok olan tiplerle ilgili, “17. Yüzyıl gezginlerinden Evliya Çelebi, İstanbul Seyahatnamesi’nde Boğaz’da dalyanlarda orkinos, kılıç ve kalkan balığının avlanılmasından ve istiridyelerin çıkarıldığından bahseder. Maalesef günümüzde bu cinsleri artık İstanbul’da göremiyoruz” diye konuştu.
‘ARTIK MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR’
Tatlı ve tuzlu sularda gelecekte balık çeşitliliğine ulaşabilmek için paklık en Fazla öne çıkan faktörler ortasında. Geçmişte kimyasalların sulara bırakılmasıyla plastiklerin ve çöplerin getirdiği Sonuç müsilaj sorununu ortaya çıkarmıştı. Kirlilikle oluşan bu sorun sudaki oksijen düzeyini etkiledi ve balıkların hayatını tehlikeye attı. Oksijen düzeyi düştüğünde çok avcılık yapılmasa bile balıkların üreyememesi hatta balık ölümlerinin yaşanması bile Laf konusu.
İstanbul Amatör ve Sportif Olta Balıkçılığı Derneği Lideri Erol Örkçü, oksijen düzeyindeki değişimin balık ömrüne tesirini şu sözlerle açıkladı:
“Besin zincirinin kırıldığı ve oksijen ölçüsünün düştüğü, Ömür için Müsait olmayan bu sulara kaybettiğimiz balıkların geçmişte olduğu üzere bugün gelmesi pek Muhtemel görünmüyor.“
‘DAHA GENİŞ BİR ALANDA YAPILMALI’
Aşırı avcılıkla kaybedilen cinslerin yanı Dizi ticari maksatlarla yem balıklarının avlanması da kimi kayıplara Sebep oldu. Balık unu yapmak için avlanan hamsi, çaça üzere tiplerin Vakit vakit çok avlanması bu çeşitlerle beslenen balıkların sulardaki varlığını Olumsuz istikamette etkiledi. Böylece balıklar ya üreyemedi ya da yem aramak için yol değiştirdi. Peki bundan sonrası için ne yapabiliriz? Prof. Dr. Saadet Karakulak, balık avcılığına ait yapılması gerekeni şöyle aktardı: “Balık avcılığı yalnızca dar bir koridorda değil, daha geniş alanda daha Çok balıkçılar tarafından yapılmalı.“
Yorum Yok