Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Günümüzden 3 bin Yıl Evvel Çin’in Hunan eyaletinde yaşayan ve kendi irtibat biçimlerini yaratmak isteyen bayanlar pek az kişinin varsayım edebileceği bir şey yaptı. 20’inci yüzyılın başlarına kadar bir Sır üzere saklanan gerçek gün yüzüne çıktı lakin kimse şimdi tam manasıyla çözebilmiş değildi. Yıllar Evvel yok olduğu varsayılan bu metodun tekrar gündeme gelmesi, periyodun özelliklerini anlamak için Aka bir hazine olarak tanımlanıyor. Pekala sırf Hunanlı bayanlarının bildiği o Sır neydi?
ŞİFRELİ BİR LİSAN YARATTILAR
Hunan’da yaşayan bayanlar kimseye sesli bir halde Anlatım edemedikleri niyetlerini birbirlerine anlatabilmek için şifreli bir lisan geliştirip ismine da ‘Nüshu’ dediler. Eğitim imkanlarından maruz bırakılmış ve gündelik hayatın içinde kendi Fikir özgürlüklerini yitirmiş kuvvetli bayanlar tarafından oluşturulan bu lisan jenerasyondan jenerasyona aktarıldı. Nüshu lisanını kullanan birçok bayan okuma-yazma bilmiyordu lakin kendi oluşturdukları bu lisanda tabirler oluşturup, müzikler yazacak kadar bilgililerdi. Nüshu lisanı vakitle öylesine kuvvetli bir hale geldi ki araştırmacılar bu lisanın Çin’de aşikâr bir kültür yapısı oluşturacak kadar Varlıklı olduğuna inanıyor.
Çin’in kırsal kesitlerinde yaşayan bayanlar konut ve toplumsal hayatlarındaki zorluklarla başa çıkmakta zorlanıyorlardı. Bayanların neredeyse tamamına yakını okuma-yazma bilmiyordu. Toplumda Mevcut olabilmek ve en Özel hislerini paylaşabilmek için tasarladıkları bu lisan toplumsallaşmalarını, Öbür köylerdeki bayanlarla irtibat kurabilmelerini ve en değerlisi kendi kültürel zenginliklerini oluşturabilmelerini sağladı. Bayanlar mendillere, başörtülerine, yelpazelere ve aksesuarlarına Nüshu’da dostluk ve memnunluğu Anlatım eden manalı kelamlar işleyerek birbirlerine İkram ettiler. Bu lisanla doğum günü kutlamalarından evliliklerinde yaşadıkları sorunlara kadar birçok toplumsal hususta müzikler yazıp bestelediler. İhtiyar bayanlar yeni evlenecek olanlara ve genç kızlara kendi hayat tecrübelerini Nüshu lisanında yazılmış bestelerle jenerasyondan nesile aktardı.
ATAERKİL TOPLUMA BAŞKALDIRI
Zamanla Nüshu’nun gizemi keşfedildi lakin periyodun kaynaklarına nazaran bu ayrım edilişin uzun bir müddete dayandığı söyleniyor. Nüshu’nun bir bağlantı aracı olmasından çok ataerkil topluma karşı bir Saha okuma olduğuna da inanılıyordu. Onlar için bir çıkış yolu sağlayan bu lisan birebir vakitte birbirleriyle olan dayanışmalarını da güçlendirdi. Bu kuvvetli bağı oluşturan bayanlar kendilerine ‘yeminli kız kardeşler’ dediler. Ortalarında hiçbir akrabalık bağı olmayan yeminli kız kardeşler, toplumsal hayatın içinde erkekler tarafından koyulan kurallara itaat etmekte zorlanırken, Nüshu’nun yarattığı arkadaşlık bağıyla kuvvetli olmayı başardılar.
BİR ERKEK TÜM DÜNYAYA ANLATTI
Binlerce Yıl Evvel konuşulan bu lisan Hunan eyaletinin Jiangyong kenti dışına çıkamadığı için sırrı 1980’li yıllarda tam manasıyla keşfedilebildi. Lakin bundan Evvel birinci olarak 1945 yılında Zhou Shuoyi isminde bir araştırmacı bu lisanı eşinin konuştuğunu ayrım etti. Shouoyi’nin eşi Nüshu lisanının bütün inceliklerine hâkimdi. Zhou, 1935 yılında bu gizli saklı kalmış lisanı herkesin öğrenmesini istedi ve birçok araştırma yaptı lakin 1960’lı yıllarda devrin başkanı Mao Zedong’ın baskıcı tavırlarına maruz kaldı. Zhou’nun bütün çalışmaları yasaklandı hatta lisan üzerine yaptığı araştırmalar politik görüldüğü için bütün çalışmaları yakıldı ve Zhou çalışma kampına gönderildi. 20 yıla yakın kampta kalan Zhou 1979 yılında hür bırakıldı. Çin’in komünist başkanları yaptıkları ihtilalin bir kesimi olarak Nüshu lisanının kullanılmasını ve yaygınlaşmasını yasakladı. Zhou ise kamptan ayrılır ayrılmaz çalışmalarına kaldığı yerden devam etti. Nüshu metinlerinde yazılanları Çince’ye çevirdi. 2000’li yıllarda Nüshu sözlüğü yayınlayan Zhou lisanın bütün inceliklerini dünyaya anlatmak için çalışmalar yaptı.
Yıllarca erkeklerden gizlenen ve sadece bayanların kendileri ortasında konuştuğu bu lisan binlerce Yıl sonra bir erkek tarafından bütün dünyaya anlatıldı. Vakitle Nüshu lisanının bilinirliği daha da arttı. Dünyanın Türlü bölgelerinden araştırmacılar böylesine Varlıklı bir lisanın bütün ayrıntılarına Yargıç olmak için araştırmalar yaptı. Çince’ye benzeyen fakat yazılışı ve söylemi büsbütün farklı olan bu lisan bugün tekrar canlanmaya başladı.
2007 yılında Çin’in Xiao bölgesinde Nüshu Müzesi kuruldu. Günümüzde ise bu müzede Türlü kurslarla Nüshu dersleri veriliyor, Nüshu kaligrafi çalışmaları yapılıyor ve binlerce Yıl evvelki anane yaşatılmaya devam ediliyor.
Yorum Yok