‘Kendi masalımıza inanmak istiyoruz’

Seyhan Akıncı – Yanlarında en gerçek hayalleri Ali ile geldiler Baba Sahne’ye Ayça ve Fatih Koyunoğlu. Hem hayat hem oyun arkadaşlığı yapan çift masalsı bir aşk kıssasını anlattıkları “Aşk Öykün Düşmüş” oyunuyla uzun bir ortadan sonra yine sahnedeler. Hem de Fatih Koyunoğlu’nun korunaklı bir bahçe olarak tanımladığı tiyatroya astıkları kendi tabelaları “Tiyatro Hayali” ismi altında… Ruh eşini arayan bir bayan ile erkeğin seyahatinde parmak kuklalarla klasiğe de selam çakılıyor, Çağdaş sahnelemesiyle biz bugündeyiz de diyor. Ahmet Sami Özbudak’ın yazdığı, Emrah Eren’in yönettiği, Ayça ve Fatih Koyunoğlu’nun hepimizi aşka inandırdığı “Aşk Öykün Düşmüş”ü ve Tiyatro Hayali’nin seyahatini ikiliyle konuştuk.

Milliyet Sanat’ta yer Meydan söyleşinizde tiyatrodan korunaklı bahçeniz olarak bahsediyorsunuz. Artık o korunaklı bahçeye “Tiyatro Hayali” ile kendi tabelanızı astınız. Bu seyahati konuşarak başlayalım…

Fatih Koyunoğlu: Hariç dünyada kurallar Fazla Misli ve hiçbir değişkeni siz belirleyemiyorsunuz. Melih Cevdet Anday’ın “Mikado’nun Çöpleri” oyununda bir kelamı var: “Milyonlarca hesaplanan bir yok etme planı içinde ben bir Biricik sayıyım. Bir isim bile değil. Nasıl olsa ölecekmişim, sen karışamazsın ona.” Tiyatroyla birazcık haşır neşir olan beşerler güya gerçeğin sertliğinden kaçabilmek, o hesaplanan yok etme planı içinde bir Biricik sayı olmamak, ismimizin-cismimizin olması için güya latife yapmayı ve oyun oynamayı, oyun oynayarak kendimizi Anlatım etmeyi seçiyoruz. Hayal kurarak kendimizi Anlatım etmeyi seçiyoruz. O yüzden burada değişkenleri biraz biz belirleyebiliyoruz. 20.30’da oyun başlar, perde kapanmaz, tiyatroda konuşulmaz, cep telefonu açılmaz üzere…

Ayça Koyunoğlu: Kendi masalımıza inanmak istiyoruz.

Fatih K.: Kendimize o denli bir Meydan yaratıp; orada gülüp, eğlenip, üzülüp, seyirciyle birlikte bir düş kurup ona inanmaya çalışıyoruz. öteki türlü Hariç gerçekliğin içinde durmak akıl kârı değil üzere. Friedrich Dürrenmatt diyor ki, “Son süratte duvara toslamak üzere giden bir trenin içinde arka vagonlara koşuyor üzereyiz.” Çağımızın özeti güya. Bunun için biz kendimize bir oyun alanı yaratıp, orada Düş kurup, romantik de bulabilir birileri lakin o hayale inanmaya çalışıyoruz.

Bahsettiğiniz o Misli gerçeklikte tiyatrolar pandemiyi geride bırakarak yol yürümeye çalışıyor. Bu maddi, manevi yıpratıcı bir şey. Bu şartlarda bir tiyatro kurmak Aka bir cüret…

Ayça K.: Yürek evet fakat rastgele bir şey yapmak da yürek. Yalnızca tiyatro değil bir işi elinizden geldiğince âlâ yapmaya çalışmak bir macera ve o maceraya atılmak gerekir. Birileri de atılacak. Fatih’in dediği gibi biz Hayal kurmayı da sevdiğimiz için Düş kuranlar Fazla olsun istiyoruz. Dünya o Vakit hoşlaşacak. Biz de bundan vazgeçmemeye çalışıyoruz. Ve hiç vazgeçmedik, daima tiyatro yaptık. Artık de Tiyatro Hayali diye Öbür bir maceraya atıldık.

Fatih K.: Her ne kadar zorluklarından bahsetsek de daha üç aylık bile olmayan bir tiyatronun ayda 10 oyun oynayabilmesi, birçok salona girip çıkabilmesi de Öbür hayalperestlerin sayesinde. Şu anda da bu türlü birinin yerinde sizinle çay içerken bunları konuşuyoruz.

Ayça K.: Siz de bir biçimde düş ortağısınız. Tüm bu sistemin içerisinde tiyatro haberi yapan biri olarak buradasınız.

Fatih K.: Kendiniz üzere ‘Hayali’lerle karşılaşıyorsunuz. Ahmet Sami Özbudak da onlardan biri. Emrah Eren de… O hayale inanan beşerler birbirini buluyor ve paranın pulun açamayacağı kapılar açılıyor. Şevket Çoruh’un Baba Sahnesi’ne paranızla girmeye çalışın, bence paranız yetmez. Buranın kirasını sorsam param yetmezdi lakin kaygısı Laf söylemek olan beşerler bir ortaya geliyor, birbirlerini destekliyorlar. Evet, borçlandık harçlandık, maddi olarak birtakım yükümlülüklerin altına girdik lakin umutsuz değiliz. Şimdi 10 oyun oynamamıza Karşın seyirci yapılan işi kucakladı. Şayet âlâ bir şeyin peşinden koşuyorsanız ve orada da sebat ediyorsanız birileri duyuyor ve sahip çıkıyor yaptığınız işe. Şu anda da bunu hissettirmeye başladılar. çok hoş şeyler duyuyoruz.

Son devirlerde yüklü olarak izlediğimiz oyunların temeline baktığımızda Freud elimizden tuttu, bizi çocukluğumuza indirdi ve biz çocukluğumuzdan hiçbir halde üst çıkamıyoruz. Tüm anlatılar çocukluğumuzu kazıyor. Klasiği böylesi Çağdaş bir lisanla aktarmak bu manada Fazla zenginleştiriciydi…

Ayça K.: Bu bizim zati genetiğimizde var. Hayali aslında ismiyle de örtüşen bizim hocalarımızın Müşfik Kenter’in, Yıldız Kenter’in oyunculuğu Tanım etme biçimlerinde “Çocuk izleyin, onları izlemekten ve o anda yaptığınız hâllerinizden kopmayınız” diye anlattıkları şey tam da bu.

Fatih K.: Tiyatromuzun ismini Hayali koymamızın sebeplerinden birisi Hayali klasikte gölge oyunu oynatıcısıdır. Bir de bizim Ali’miz var… Sabahattin Kudret Aksal, “Kahvede Şenlik Var”da der ki “Yeni ismine türlü eskiliklerin ortaya atılmasından sıkıldık biz. Her yerde yeni yeniliyor, yeni içiliyor.” önce bize yeni domatesler yedirdiler artık eskisini bulabilmek için çabalıyoruz. Sanat da oraya dönecek. Dönüyor.

“Tiyatrodaki arayışlar normal”

Emrah Eren, Milliyet Sanat’taki söyleşide “Ülke tiyatrosu olarak yaratıcılık alanımız bu kadar mı? Hayal gücümüz bu kadarına mı yetiyor?” diye sorduğunu söylüyor tiyatrocuların olduğu bir masada. Siz ne düşünüyorsunuz anlatılardaki yaratıcılığımız konusunda?

Ayça K.: Cumhuriyet sonrası tiyatro deyince bir kopukluk var. Bu yüzden de genç bir tiyatro geçmişimiz var. 500-600 yıllık değil. Bu türlü bir geçmişi olmadığı için arayışlar Fazla olağan geliyor.

Fatih K.: Oldukça genç bir tiyatromuz var. Evvelden iki elin parmakları kadar Özel tiyatro yoktu. Artık bir sürü genç Dost iki kişi, üç şahıs bir ortaya gelen tıpkı bizim çıktığımız üzere yola çıkıyor. Evvelce Fazla az yerli müellif vardı. Metin Yazı yarışları, okuma tiyatrolarından sivrilen isimler Mevcut artık. Evvelden fikriniz Fazla hoş olsa bile imkânlar Fazla kısıtlıydı. Şayet bir gazeteye ilan veremiyor ya da sokakta afişiniz yoksa bir tiyatroda kendinizi duyurmanız imkânsızdı. Bu yüzden tiyatro kurmayı aklınızdan bile geçiremiyordunuz. Artık irili ufaklı salonlarda az bütçeli Fazla düzgün işler yapılıyor. Bunu toplumsal medyadan duyuyorsunuz ve gidip o işi yapanları tanımak istiyorsunuz. Zira o tavsiye size ulaşabiliyor. Evvelce bu türlü bir imkân yoktu. Bu yüzden birçok güzel metin seyirciyle buluşamıyordu. Artık o denli değil. Evet, çeşitlilik Fazla Çok Nitelik tartışması yapılabilir ancak ben Ayça üzere düşünüyorum. Bunlar elenecek ve Türk tiyatrosu büyüyecek. Ben Fazla umutluyum.

Ayça K.: Ahmet Sami Özbudak tam da bu fikirden yola çıkan bir müellif. GalataPerform’un Yeni Metin Şenliği olmasaydı biz Ahmet Sami üzere genç bir müellifi tanımayacaktık. Artık onun yaptığı çalışmalardan Öbür gençler çıkacak.