Dr. Av. Muhammed Hardalaç- Anadolu toprakları Fazla eski devirlerden günümüze ulaşan birçok tarihi eser barındırıyor. Her bir tarihi Bina farklı bir uygarlığa, farklı bir periyoda ilişkin olduğundan Varlıklı bir kültürü günümüze kadar ulaştırmıştır. Bu nedenle her bir yapıtın farklı bir öyküsü olduğunu da söyleyebiliriz. Ülkemiz 6 Şubat 2023’te yaşanan zelzele ile sarsılmıştır. Birçok acıya neden olan bu zelzele insanlığa verdiği kayıp ve acıların yanında tarihe Fer tutan Fazla eski periyotlara ilişkin yapılara da Fazla ziyan vermiştir. Bu yapılardan kimileri ayakta güç dururken kimilerinin da artık olmadığını üzülerek belirtmekteyim. Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sonucunda; Adıyaman ulu Cami, Adıyaman Karakuş Tümülüsü’ndeki Tokalaşma Sütunu, Hatay Sarı Selim Camii, Adıyaman Kâhta Kalesi, Habib-i Neccar Camii, Antakya ulu Cami, Hatay Arkeoloji Müzesi, Gaziantep Kalesi, Gaziantep Bayazhan, Gaziantep Kurtuluş Camii, Şanlıurfa ulu Cami, Şanlıurfa Dergâh Camii, Kahramanmaraş ulu Cami, Hatay Meclis Binası, İskenderun Latin Katolik Kilisesi, Hatay Uzun Çarşı, Darb-ı Sak Kalesi, Arslantepe Höyüğü, Diyarbakır Surları, Malatya Sütlü Minare Camii, Sarımiye Camii, St. George Kilisesi, Antakya Protestan Kilisesi üzere farklı yüzyıllara ilişkin birçok yapının ya ziyan gördüğünü ya da artık olmadığını Anlatım edebiliriz. Her ne kadar eski mimarisine Müsait olarak yine restore edileceği belirtilse de binlerce yıllık mirasların nihayet hali herkesi hayli üzmüştür. Sarsıntının kültürel mirasın yanı Dizi 10 vilayetimizdeki binalara, devamında kentlere de tıpkı formda hayli ziyan verdiğini ya da büsbütün yok ettiğini söylemek yanlış olmayacaktır. O denli ki; zelzelenin Daimi meydana geldiği ülkemizde sarsıntının ziyanlarını ortadan kaldırmak için her zelzeleden bir ders çıkarılarak yeni yönetmelikler hazırlanmıştır. Bu düzenlemeler kronolojik olarak şöyledir:
-Zelzele Mıntıkalarında Yapılacak İnşaata İlişkin İtalyan Bina Talimatnamesi (1940)
-Zelzele Mıntıkaları Muvakkat Bina Talimatnamesi (1944)
-Türkiye Yersarsıntısı Bölgeleri Bina Yönetmeliği (1949)
-Yersarsıntısı Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (1953)
-Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (1962)
-Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (1968)
-Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (1975)
-Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (1998)
-Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (2007)
-Türkiye yapı zelzele Yönetmeliği (2018)
-Özellik Arz Eden Binaların Tasarım Nezareti ve Denetimi Hizmetlerine Dair Yönetmelik (2022)
Düzenlemeler yetmedi
Aslında düzenlemelerin eski bir tarihte başladığını ve bu kapsamda birçok düzenleme Mevcut olduğunu görmekle Birlikte bu düzenlemeler yaşananlara Mani olamadığından bütün kuralların uygunluğunun tekrar kıymetlendirilmesi ve zelzelenin yıkıcı tesirinin düzenlenen yönetmelikler ile ortadan kaldırılması gerekmektedir. Böylece geçmiş miraslarımızı, bugünümüzü ve yarınımızı ziyan görmekten ve yok olmaktan kurtarabiliriz
Yaşanan zelzeleler Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Osmaniye, Malatya, Adana, Diyarbakır, Şanlıurfa, Adıyaman, Kilis vilayetlerini sarsmış ise de acısını ülkece hissetmekteyiz…
Yorum Yok