MÜJDE IŞIL – Yönetmen Oscarı kazandığı “La La Land/Âşıklar Şehri”nde Damien Chazelle’in müzikaller merkezinde sinema nostaljisine, sinema salonlarına ve caza aşkına tanıklık etmiştik. Chazelle yeni sineması “Babylon/Babil”de çıtayı yükseltiyor; sinemanın yaklaşık 100 Yıl evvelki tarihine bakarken yedinci sanatın işçilerini ve sönen yıldızlarını hürmetle selamlıyor. Yine o devirde geçen Michel Hazanavicius’un “The Artist”teki nahif nazar açısının tersine, üç saati aşkın epik bir üretimle, görkemli bir ağıt yakıyor.
“Babil”, uzun müddetinin avantajıyla Fazla karakterli bir kıssaya sahip. Diego Calva’nın canlandırdığı “Manny” Torres ile kamera ardı işçilerine, Margot Robbie’nin canlandırdığı Nellie LaRoy ile yeni bir yıldızın doğuşuna, Brad Pitt’in canlandırdığı Jack Conrad karakteriyle de sönen bir yıldıza odaklanıyor. Bu üç Ira vesilesiyle sessizden sesli çekime geçen sinemanın ve Hollywood’un esas kırılma anına tanıklık ediyoruz. Onlar kadar olmasa da öne çıkan bir Ira daha var: Caz sanatkarı Sidney Palmer. Bu kahramanların yaşadıkları her tecrübe, ses kullanmaya başlayan sinemanın emekleme çağının basamaklarını simgeliyor. Birebir olmasa da birtakım karakterlerde gerçek yıldızlardan esinlenildiği muhakkak oluyor. mesela Nellie LaRoy; Clara Bow, Alma Rubens ve Joan Crawford karışımı üzere görünüyor. MGM’in yıldızı Jack Conrad karakteri ise John Gilbert’tan ilham alınmış.
Damien Chazelle “Babil”de direktörlük açısından filmografisinin en çarpıcı, en gösterişli imaline imza atmış. Sinemanın isminin görünmesine kadar geçen yarım saatlik Mecnun parti kısmı hakikaten inanılmaz. lakin sinemaseverlerin gözdesi, ‘20’lerin set sahneleri olacaktır. Westernden Cenk sinemasına kadar her bir köşede Öbür bir sinemanın çekildiği o kısımlar hem Fazla gerçekçi hem de trajikomik. Sessiz periyodu ve sesliye geçildiği süreci daha mizahi ve alaycı bir tonda anlatmayı tercih emiş Chazelle. Senaristlik açısından ise Chazelle’in en uygun sineması değil “Babil”. Çoklu karakterlerin birbirinden kopukluğu, güya zorla birbirine iliştirilmiş öykü kurgusu Özellikle ikinci yarıda sinemanın aleyhine işliyor. İkinci yarıda ağır bir melodram atmosferi hâkim. Hasebiyle iki başka sinema izliyormuş hissi yaratıyor. Chazelle melankoliyi, hüznü, mutsuz sonları sever biliriz lakin uzun vadeli ve Fazla karakterli sinemada kalemindeki hüner de dağılmış üzere.
Filmin sinemaya adanmış bir aşk mektubu olduğu biçimindeki genel kanaat ise tartışmaya açık. Evet sinema, “Caz Şarkıcı”sından “Avatar”a kadar uzanan seyahatte sesiyle, dansıyla, fikirleriyle, teknolojisiyle sinemanın gelişmesine katkıda bulunmuş herkese bir nevi minnet borcunu ödüyor lakin bir yandan da sinema yüzünden heder olan hayatlara da vurgu yapıyor. “Babil”in ‘20’lerden ‘50’lere gelindiğinde “sağ kurtulabilmiş” kahramanlarının ortak özelliklerinin, sinema dalından uzaklaşmak olduğunu görüyoruz. Perdede yansıyan o düşlerin ardında hem Aka emek hem de Aka kopuşlar var, demeye getiriyor Chazelle. Pandemiyle boşalan salonların ağzına kadar dolu olduğu sahneleri ve finaliyle, özelikle sinemayı tutkuyla kucaklayanları duygulandıracak sinemada Margot Robbie ve Brad Pitt’in performansları öne çıkıyor. Sinemanın yapımcılarından Tobey Maguire’ın sürprizi de dikkate paha.
Diana’dan Evvel Sissi vardı
Önce imparator ile evliliğini, sonrasında gösterişli kıyafetleri içinde kraliyet ailesine Ahenk sürecini anlatan üç sinemalık “Sissi” serisi, hafızalarda Romy Schneider’ın Ömür gücü dolu ışıl ışıl yüzüyle yer etmişti. Marie Kreutzer’in yazıp yönettiği “Corsage/Korsaj”da ise birebir karakter, Lady Diana’nın yaşadıklarını neredeyse 100 Yıl Evvel Deneme etmiş bir imparatoriçe.
Marie Kreutzer, İmparatoriçe Elisabeth’in korse içinde boğulan vücudunu ve saray duvarları ortasında kısıtlanmış ruhunu seyirciye yansıtma konusunda oldukça hünerli. Pablo Larraín’in “Spencer”daki renkli cehenneminin Tersine kahramanının içindeki karanlığı, bıkkınlığın tonunda perdeye getiriyor. O vaktin kocamış gözüyle bakılan 40 yaşında sinemaya İlgi duyan, cet binen, hayatı ferdî olarak deneyimlemekten çekinmeyen imparatoriçenin içinde kopan fırtınalara tıpkı bir günlük okur üzere biz de hüzünle ortak oluyoruz. Gerçek bir karakteri anlatsa da yapılan bariz değişiklikler, ülkesinde ne kadar itiraz aldı bilinmez fakat kurmacanın sahiden Fazla daha tesirli olabildiğini ispatlıyor, Özellikle finalinde. Vicky Krieps’ten kusursuz bir mahpus imparatoriçe performansı izlediğimiz sinema, Avusturya’nın Oscar temsilcisi.
Yorum Yok