Seray Şahinler – Türk öykücülüğünde sessizce tıp açan müelliflerden biridir Memduh Şevket Esendal… Çehov biçimi hikâyeciliğin edebiyatımızdaki öncülerinden kabul edilir. İnsan ruhunu, çıkmazını, zevklerini, riyasını, hırslarını, optimistliğini en ‘öz’den anlatan yazarlardandır. Bunu en doğal hâliyle, hesapsız yapar. Lisanı nahif, edebî çıtası o kadar yüksektir ki… Muharririn duruşu lisanına de yansır.
Esendal’ı ve yapıtlarını daha düzgün tanımak için 2022 Esendal yılı olacak. Geçtiğimiz haftalarda muharririn vefatının üzerinden 70 Yıl geçtiği için yapıtlarının telifsiz yayımlayanacağını, “Ayaşlı ile Kiracıları” başta olmak üzere külliyatını keşfetme bahtına sahip olacağımızı duyurmuştuk. Birinci adım Bina Kredi, Can Yayınları, Bağlantı, Kırmızı Kedi ve Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları’ndan geldi. Yayınevleri titiz bir çalışmayla Esendal yapıtlarını yayımlamaya başladı. Öncelik elbette muharririn başyapıtı kabul edilen “Ayaşlı ile Kiracıları”nda… Esendal’ın vakit gazetesinde tefrika edildikten sonra 1934’te kitap olarak yayımlanan romanı bir apartman dairesinden hayat panoraması çıkardığı, bir kentten bir ülke izleği sunduğu eşsiz bir eser. ulusal Eğitim Bakanlığı’nın 100 Temel Yapıtı ortasında da yer aldığı için bugün Fazla daha yeterli tanınıyor, okunuyor. Ancak hikayeleri de romanları kadar değerli.
Telgraf müellif gibi
Esendal külliyatındaki en kapsamlı çalışma şimdilik Bina Kredi Yayınları’na ilişkin. Murat Yalçın editörlüğünde muharririn “Ayaşlı ile Kiracıları”, “Otlakçı”, “Vassaf Bey”, “Miras”, “Mendil Altında”, “Seni Kahve Paklar” isimli kitapları birebir anda yayımlandı. Esendal’ı bütünüyle tanımak ve onun edebiyattaki yerini daha düzgün kavrayabilmek ismine bu kitapların bir aradalığı kıymetli. YKY bu tarafıyla bütünlüklü bir Esendal portresi sunuyor. Ocak başında “Ayaşlı ile Kiracıları” ve “Otlakçı”yı yayımlayan Can Yayınları ise şubat itibarıyla yazarın hikayelerini bir ortaya getiren “Temiz Sevgiler” ve birinci olarak 1946 yılında yayımlanan Hikaye kitabı “Mendil Altında”yı okurla buluşturdu. Bağlantı Yayınları ise “Ayaşlı ile Kiracıları” ile “Otlakçı”yı programına Meydan yayınevlerinden. Kitaplar Behçet Çelik tarafından yayıma hazırlandı. Kırmızı Kedi’de “Ayaşlı ile Kiracıları”, “Otlakçı” ve “Vassaf Bey”i görüyoruz. Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları da üç yapıtla Esendal külliyatına katkı sunuyor.
Fethi Naci’nin “Ayaşlı ile Kiracıları” hakkında yayımladığı bir yazıdaki “Esendal’ın 1934 yılında, böylesine pak bir Türkçe ile roman yazması bir muvaffakiyet sayılmalı. Kelamı hiç uzatmıyor. Telgraf müellif üzere yazıyor romanını. Kısa tümceleri sık sık kullanıyor ve bunda Fazla başarılı. Anlattığı şahıslara Fazla taraflı bakmaya çalışıyor. Bilhassa Ayaşlı’yı anlatırken başarılı; uygun yanlarını da Kötü yanlarını da ustalıkla belirtiyor. Bazen insanların düşünme biçimini yalnızca konuşmalarla Fazla uygun veriyor” kelamları onun edebî anlayışı hakkında ipuçları veriyor. Esendal’ı daha Fazla okumak ve konuşmak gerekiyor. Müellifin günümüz edebiyatında hak ettiği ilgiyi bu Yıl görmesi dileğiyle…
Yorum Yok