İkinci derece zelzele neslinde yer Meydan Türkiye, bu gerçeği Düzce’de dün sabah 04.08’de meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki sarsıntıyla bir Defa daha hatırladı. Birçok uzmanın “Sürpriz değildi” olarak yorumladığı zelzele, başta İstanbul olmak üzere pek Fazla vilayette hissedildi, birçok vatandaş yaşadıkları dehşet nedeniyle geceyi sokaklarda geçirdi. Düzce’deki nihayet zelzeleden sonra bütün gözler Karadere Fayı’na çevrilirken, Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Afet Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi (AYM) Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu 1943’ten sonra ne kadarının kırıldığı bilinmeyen Hendek fayına dikkat çekti.
Prof. Dr. Murat Utkucu
23’ÜNCÜ YILI HASEBİYLE RAPOR HAZIRLAMIŞTI
1999’daki Düzce Depremi’nin 23’üncü yılı hasebiyle geçtiğimiz günlerde ‘Türkiye’de Vakit Bağımlı zelzele Gerilme Etkileşimlerinin Modellenmesi ve zelzele Tehlikesi Üzerine Çıkarımlar’ başlıklı bir rapor hazırlayan Prof. Dr. Murat Utkucu, Düzce’deki nihayet zelzele hakkında Kıymetli açıklamalarda bulundu.
Son yaşanan zelzele hakkında net konuşmak için şimdi erken olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Utkucu, zelzelenin Gölyaka ilçe merkezinin kuzeyinde meydana geldiğini söyleyerek şunları söyledi:
“Deprem, şimal Anadolu Fay Zonu (KAFZ) üzerinde oluşan Gölcük Zelzelesi kırığının en şark kesimini oluşturan Karadere fayının kuzeydoğuya gerçek uzanan ve Düzce Ovası’nı güneybatıdan sınırlayan fay üzerinde meydana geldi.”
‘KARADERE 1999’DA KIRILMIŞTI’
KAFZ’ın Bolu yakınlarında iki kola ayrıldığını söyleyen Prof. Dr. Utkucu, Güney kolun Bolu-Gerede (1944), Abant (1957) ve Mudurnu Vadisi (1967) sarsıntıları ile kırıldığını hatırlattı. şimal kolda bir hareketliliğin yaşandığını söyleyen Prof. Dr. Utkucu, “Düzce Depremi’ni oluşturan Düzce fayı, batıda Karadere fay modülü ve doğuda Bakacak-Elmalık faylarıyla Bir arada şimal kolu oluşturuyor. Karadere fay modülü 1999’daki Gölcük Zelzelesi sırasında kırılmıştı. Bu sebeple Düzce’deki sarsıntının bir bakıma Gölcük’teki zelzele kırığının doğuya hakikat bir uzantısı olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
Prof. Dr. Utkucu, Gölyaka’daki sarsıntının tektonik açıdan Canlı bir bölgede meydana gelmesinin ‘sıra dışı’ olmadığını vurgulayarak 1999’da Gölcük’te meydana gelen 7.4’lük zelzeleden sonra Karadere Fayı, Sapanca, Akyazı, Gölcük ve Karamürsel üzere en az 5 fayın zelzele oluşturduğunu söyledi.
BAKACAK-ELMALIK FAY ÇİZGİSİNDE nihayet DURUM
Gölcük Depremi’nde kırılan bir kısmın Düzce Fayı’nı oluşturan 4 modülden biri olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Murat Utkucu, yaşanan zelzele sonrasında tehlikenin artıp atmadığına ait, “Bazen zelzeleler, bir sonraki sarsıntının tesirini artırabilecek ya da azaltılabilecek nitelikte olabilir” yorumunda bulundu.
“Düzce’de 1999’da yaşanan zelzele şimal Anadolu Fay Zonu (KAFZ) anne uzanımı ile ortadaki ilişkiyi sağlayan Bakacak ve Elmalık faylarının bir zelzele üretip üretmeyeceğini münakaşa konusu haline getirmişti” diyen Prof. Dr. Utkucu, Bakacak-Elmalık fay sınırında bir zelzele beklenildiğini söyleyerek, “Fakat bu zelzelenin ne Vakit olabileceğini ya da tesirlerini lakin şu anki durumu tahlil ettikten sonra söyleyebiliriz” diye konuştu.
‘HENDEK FAYI İLE İLGİLİ KÂFİ BİLGİMİZ YOK’
Bölgede Bakacak ve Elmalık fay sınırı haricinde Hendek Fayı’ndaki tehlikeye işaret eden Prof. Dr. Murat Utkucu, “1943’teki Hendek Depremi’nde Hendek fayının ne kadarının kırıldığını bilmiyoruz. Ayrıyeten 1878 yılında Sapanca ve Adapazarı’nda yıkıma yol açan sarsıntının hangi fay üzerinde olduğu da bilinmiyor. Hendek fayının yer bilimleri açısından araştırılması gerekiyor” diye konuştu.
KAFZ ile irtibatlı ikincil bir fay olan Hendek fayının Gümüşova-Hendek-Adapazarı sınırında uzandığını söyleyen Prof. Dr. Utkucu, fayın Adapazarı Ovası içinde çökeller altında izlenemediğine dikkat çekti. Prof. Dr. Utkucu, Hendek Fayı ile ilgili kâfi bilgiye sahip olunmadığını ve geçmişte hangi fayların yıkıma Sebep olduğunun tam olarak bilinmediğini vurgulayarak, “Yeterli bilgiye sahip olunmaması Hendek fayının getireceği tehlikenin boyutlarını varsayım etmeyi de zorlaştırıyor” yorumunda bulundu.
‘SAKARYA’DA HASAR OLUŞTURMA İHTİMALİ YÜKSEK’
KAFZ’ın şimal kolunun şark Marmara Denizi içinde kalan kısmının 1766 yılından beri tam 256 yıldır zelzele üretmediğine dikkat çeken Prof. Dr. Murat Utkucu, kırılmamış kısımın megakent İstanbul için Aka bir tehlike oluşturduğunu hatırlattı.
Doğu Marmara Denizi altındaki sismik boşluğun Sakarya’da hasar oluşturmasının Irak bir ihtimal olmadığının altını çizen Doç. Dr. Utkucu, “1912’deki Mürefte-Şarköy Zelzelesi Ufak bile olsa Sakarya’da hasar oluşturmuştu. 1894’teki İstanbul Sarsıntısı de Adapazarı’nda Değerli bir yıkıma yol açmıştı. 1999’daki Gölcük Depremi’nde de Sakarya merkez üssü olmadığı halde Önemli biçimde etkilenmişti. Bu yüzden şark Marmara Denizi altındaki sismik boşluğun yer şartları ve Bina kalitesini de dikkate aldığımızda Sakarya’da hasar oluşturması mümkünlüğü düşük değil” diye konuştu.
3 İLE DİKKAT!
Doğu Marmara Denizi altında beklenen Aka sarsıntıda kırılmanın Silivri açıklarından başlayıp İstanbul Kartal açıklarına hakikat gerçekleştiği takdirde Sakarya’da Güçlü bir sarsıntının yaşanabileceğini belirten Prof. Dr. Utkucu, Sakarya haricinde bir Öbür bölgeye daha dikkat çekti.
KAFZ’ın şark Marmara Denizi altında kısmı ile Erzincan’ın doğusundaki Yedisu ortasındaki bölgenin 20’nci yüzyılda hiç zelzele üretmediğini hatırlatan Prof. Dr. Utkucu, “Doğu Anadolu Fay Zonu üzerinde Adıyaman Gölyaka ile Kahramanmaraş Türkoğlu ortasındaki kısım yüzyıllardır Aka zelzele üretmedi. Belirtilen fay kısmının Aka bir zelzeleyle kırılması Malatya, Adıyaman ve Kahramanmaraş vilayetleri içinde hasara neden olabilir” ikazında bulundu.
Yorum Yok